Eurofighter Typhoon, ABD'den yeni F-16 savaş uçağı almadaki gecikmeler ve F-35 programının kaybıyla daha da kötüleşen hava kabiliyetlerindeki boşluğu dolduracak.
Türkiye'nin hava kuvvetleri, yaşlanan F-16 savaş uçakları da dahil olmak üzere filosunu modernize etmede zorluklarla karşı karşıya. Ankara, ABD ile F-16V'ler ve yükseltmeler için 23 milyar dolarlık bir anlaşma müzakere ederken, işlemin yavaş temposu Türkiye'yi özellikle Eurofighter Typhoon olmak üzere alternatifler aramaya itti.
Türk Hava Kuvvetleri tarafından çeşitli varyantlara sahip yaklaşık 250 F-16 uçağı aktif olarak kullanılmaktadır. Operasyonel hazırlığı, modernizasyon ihtiyaçları ve kullanım amaçları farklılık gösterebileceğinden, kesin bir sayı vermek teknik olarak mümkün değildir.
Ankara, NATO müttefiki Washington'dan F-35 programı için ödenen 1,4 milyar dolarlık finansmanın yeni F-16 taleplerini karşılamak için kullanılmasını talep etti. Anlaşma aksamaya devam ettiği için Türkiye henüz bir geri ödeme almadı.
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, hem F-16'lara hem de Eurofighter'lara olan ilgisini doğrulayarak, Ankara'nın yakın zamanda Fransız Rafale jetlerini satın alan ve ABD'den F-35 almaya hazırlanan Yunanistan gibi bölgesel rakiplerinin gerisinde kalmama kararlılığını gösterdi.
Yunanistan toplam 24 Rafale sipariş etti ve teslimatların Ocak 2025'e kadar tamamlanması bekleniyor. Planlanan tüm Rafaleler Atina yakınlarındaki Tanagra Hava Üssü'nde konuşlandırılacak. Yunan yetkililer ayrıca her biri 18 uçaktan oluşan iki taktik kanat oluşturmak için ek 12 Rafale sipariş etme olasılığını araştırıyor. Ek olarak, Yunanistan ilk sekiz F-35'ini 2030'a kadar almaya hazırlanıyor ve şu ana kadar toplam 20 adet sipariş edildi. İlk 16 Yunan pilot ve teknisyenin eğitiminin 2028'de ABD'de yapılması bekleniyor.
Eurofighter: Türkiye için uzun zamandır beklenen bir teklif
Bu, Türkiye'nin Eurofighter ile ilk karşılaşması değil. 2005 yılında Eurofighter konsorsiyumu Türkiye'ye ortak üretim ve teknoloji transferi içeren bir anlaşma teklif etti.
O zaman Türkiye, Amerikan F-35 programı gibi diğer seçenekleri tercih ederek teklifi reddetti. Ancak, F-35 anlaşması artık masadan kalkmışken, Türkiye Eurofighter'ı pratik ve acil bir çözüm olarak ciddi şekilde düşünüyor.
Anlaşma gerçekleşirse Ankara'nın F-4 Phantom gibi eski uçakların bakımı ve yenilenmesi konusundaki kapsamlı deneyimi, Eurofighter'ın filosuna entegre edilmesinde paha biçilmez bir değere sahip olabilir.
Türkiye ayrıca Eurofighter Typhoon sistemine dahil edilebilecek hava-hava ve hava-kara mühimmatlarını yerli olarak üretme kapasitesine sahip. Ayrıca, Türk pilotları İngiltere'de Tranche 1-4 Eurofighter'larda eğitim alabilir ve operasyonel hazırlığı hızlandırabilir.
Uzun vadede Eurofighter Typhoon'ların satın alınması, Türkiye'nin Ortadoğu'daki diğer Eurofighter operatörlerine fayda sağlayacak bölgesel bir bakım merkezi kurmasının önünü açabilir.
Güvenlik endişeleri ve bölgesel güç dengesi
Türk Hava Kuvvetleri'nin öncelikli hedeflerinden biri, hem Ortadoğu'daki komşularından gelebilecek tehditlere karşı hava sahasını savunabilmek, hem de Yunanistan Hava Kuvvetleri ile güç dengesinde kalabilmektir.
Yunanistan'ın Rafale jetleri ve F-35'leri satın alması, ona hem havadan havaya hem de derin vuruş yeteneklerinde önemli bir üstünlük sağlıyor.
Eurofighter'ın Meteor hava-hava füzeleriyle konuşlandırılması ve Türkiye'nin savunma sistemleriyle entegrasyonu güçlü bir caydırıcılık sağlayacaktır. Ancak bölgesel silahlanma yarışının yavaşlama belirtisi göstermemesi nedeniyle Türkiye'nin Eurofighter'ları takip etmesi Ege'de güç dengesinin sürdürülmesinin stratejik önemini vurgulamaktadır.
Ankara, NATO müttefikleri ve bölgesel rakipleriyle karmaşık jeopolitik ve askeri ilişkiler içerisindeyken, Eurofighter hava kabiliyetlerine zamanında bir katkı sağlayabilir.
