Toplum düzeni ve adalet kavramlarının temel taşlarından biri olan liyakat ne demek sorusu en çok araştırılan konulardan birisidir. Liyakat bir kişinin sahip olduğu bilgi, beceri ve deneyim ile bir göreve ya da pozisyona uygunluğunu ifade eder. Türk Dil Kurumu'na göre, liyakat bir kişinin kendisine iş verilmeye uygunluğu şeklinde tanımlanır. Arapça kökenli olan bu kelime layık olma anlamına gelir ve iş dünyasında, kamu yönetiminde ve diğer birçok alanda büyük önem taşır.
Liyakat Neden Önemlidir?
Özel sektörde ve kamuda, görev ve pozisyonlara atanacak kişilerin seçilmesinde liyakat esas alınmalıdır. Bir görevin başarılı bir şekilde yürütülmesi için, o pozisyona getirilecek kişinin eğitim, deneyim, bilgi ve beceri açısından yeterliliği olmalıdır. Eğer liyakatsiz kişiler belirli pozisyonlara atanırsa, sistemde ciddi aksamalar meydana gelebilir ve verimlilik düşebilir. Buna karşılık, liyakatli atamalar yapıldığında ise;
· Kurumlar daha verimli çalışır.
· İş süreçleri aksaklık yaşamadan ilerler.
· Çalışanlar arasında motivasyon ve güven ortamı oluşur.
· Toplumda adalet ve eşitlik duygusu güçlenir.
Liyakat Unsurları Nelerdir?
Bir kişinin liyakatli olarak kabul edilebilmesi için sahip olması gereken bazı temel unsurlar vardır. Bu unsurlar şu şekilde sıralanabilir;
· Bir pozisyon için en önemli kriter, o işi yapabilecek bilgi ve beceriye sahip olmaktır. Kişinin ilgili alanda eğitim almış olması ve yeterli teknik bilgiye sahip olması gerekir.
· Akademik bilgi tek başına yeterli değildir. Teorik bilginin pratiğe dökülmesi, deneyim kazanılmasıyla mümkündür. Deneyimli çalışanlar, iş süreçlerinde daha başarılı ve etkin olur.
· Liyakat sadece bilgi ve deneyimle sınırlı değildir. Aynı zamanda adil, dürüst, güvenilir ve etik değerlere sahip olmak da gereklidir. Görevini kötüye kullanmayan, sorumluluk bilinci yüksek kişiler liyakat kavramının gerekliliklerini yerine getirir.
Bu üç unsurdan herhangi birinin eksik olması, liyakat ilkesinin tam olarak sağlanamamasına neden olur. Dolayısıyla işe alımlarda, atamalarda ve görev değişikliklerinde bu unsurların dikkate alınması büyük önem taşır.
Kamuda Liyakat
Kamu kurumlarında liyakat sistemi, devletin adil ve etkin bir şekilde yönetilmesini sağlar. Kamuya alınan personellerin bilgi, beceri ve deneyim açısından değerlendirildiği bir sistemde, kayırmacılık ve torpil gibi olumsuzluklar önlenir. Kamuda liyakat esaslı bir sistemin olması şunları sağlar;
· Kamu hizmetlerinin daha verimli bir şekilde yürütülmesi,
· Toplumun adalet duygusunun korunması,
· Çalışan motivasyonunun artması ve iş barışının sağlanması,
· Devlet kurumlarının güvenilirliğinin yükselmesi.
Ancak liyakat sisteminin olmadığı kamu yapılarında rüşvet, görevi kötüye kullanma ve kayırmacılık gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu tür durumlar hem devlet mekanizmasını zayıflatır hem de vatandaşların kamu kurumlarına olan güvenini sarsar.
Özel Sektörde Liyakat
Özel sektörde liyakat, bir işletmenin başarısını doğrudan etkileyen bir faktördür. Şirketlerin en doğru kişileri işe alması ve pozisyonlara getirmesi, şirket verimliliğini artırır. Liyakate dayalı bir işe alım sürecinin avantajları şunlardır;
· İş süreçleri sorunsuz ve daha hızlı ilerler.
· Çalışanların şirkete bağlılığı artar.
· İşletmelerin uzun vadeli başarısı sağlanır.
· Şirket içinde adalet ve eşitlik duygusu gelişir.
Özel sektörde kayırmacılığın ve haksız yükselmelerin olduğu durumlarda, çalışanlar arasında huzursuzluk yaşanır ve iş verimi düşer. Bu nedenle şirketlerin liyakat sistemini benimsemesi, uzun vadede daha güçlü bir yapı oluşturmalarına yardımcı olur.
Liyakat Sahibi Kişilerin Önemi
Liyakat sahibi kişiler, işlerini en iyi şekilde yapabilen, sorumluluk sahibi ve etik değerlere önem veren bireylerdir. Hem kamu sektöründe hem de özel sektörde liyakatli kişilerin iş başına getirilmesi, sistemin sağlıklı işlemesini sağlar. Liyakat sahibi kişilerin işe alınması veya terfi etmesi, hem bireysel başarıyı hem de kurumsal başarıyı artırır.
Puzmy.com, geniş kapsamlı içerikleriyle okuyucularına doğru ve güvenilir bilgiler sunan bir blog sitesidir. Gündem, teknoloji, sosyal medya ve en trend oyunlar gibi birçok konuda detaylı bilgilere erişmek için Puzmy.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
Kaynak: https://puzmy.com/liyakat-ne-demek-neden-onemlidir/
