Sosyal medya merceğinden 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası’na bakış: Tunurvada forma giyecek yıldızların sosyal medya profilleri ve dijital dünyadaki tehlikeler.
Sporda sosyal medya analizi konusunda Almanya'nın lider şirketi Result Sports'un CEO'su Mario Leo, Flashscore'a verdiği özel röportajda Almanya'da düzenlenecek Avrupa Futbol Şampiyonası yaklaşırken sosyal medyanın spordaki rolüne ilişkin görüşlerini paylaştı. Leo, büyük futbol federasyonlarıyla yaptığı çalışmaları ele alıyor, turnuvada mücadele edecek yıldızların sosyal medya profillerine dikkat çekiyor ve genç nesil futbolcular için dijital dünyanın potansiyel tehlikelerini inceliyor. 53 yaşındaki Leo, sosyal medyanın sporu nasıl etkilediğine dair ayrıntılı bir bakış açısı sunarak turnuvanın başlamasına haftalar kala benzersiz bir bakış açısı sunuyor.
· Cristiano Ronaldo, hayatını sosyal medya profillerinde 900 milyondan fazla kişiyle paylaşan ilk sporcu oldu.
· Sosyal medya, Avrupa Futbol Şampiyonası gibi büyük etkinlikler sırasında hem sevinci hem de hayal kırıklığını iletmek için güçlü bir araçtır.
· Daha küçük federasyonlar, sosyal medyada yaratıcı ve özgün davranarak, takım ve oyuncuların özel hayatlarına dair içgörülerini paylaşarak öne çıkabilirler.
Flashscore: Mario, Avrupa Futbol Şampiyonası’na çok az kaldı. Bir Alman olarak, ülkenizde düzenlenecek bu büyük organizasyonu uzun zamandır dört gözle bekliyor olmalısınız. Bir veri uzmanı olmanın gerektirdiği tüm profesyonelliğe rağmen, şu anda nasıl bir beklenti ve duygu içindesiniz?
Mario Leo: Dört gözle bekliyorum. Organizatör olmak, kendi ülkenizde böylesine büyük bir turnuvayı düzenlemek çok özel bir şey. Almanya büyük organizasyonlar düzenleme konusunda çok başarılı. Dolu tribünler ve müthiş karşılaşmalarla harika bir etkinlik olacak. Dürüst olmak gerekirse, açılış maçını düşündüğümde daha şimdiden tüylerim diken diken oluyor. Sabırsızlıkla bekliyorum.
UEFA, DFB ve Avusturya Futbol Federasyonu ile birlikte Avrupa Futbol Şampiyonası'nda rol alan üç kuruluşa hizmet veriyorsunuz. Bu büyük etkinlik öncesinde, sırasında ve sonrasında size ve ekibinize ne gibi taleplerle geliyorlar?
Mario Leo: Turnuva öncesinde planlama konularına çok dahil oluyoruz. Şu anda sosyal medyada en çok hangi içerik ve formatlar ilgi çekiyor? Hedef kitle ne istiyor? Ayrıca UEFA ve DFB'deki maç günü süreçlerini de destekliyoruz. Örneğin, Facebook ve Instagram'daki ırkçı paylaşımları takip ediyoruz, böylece kriz iletişiminde güvenli ve amaca uygun bir şekilde hareket edebiliyor ve tepki verebiliyoruz. Daha sonra durumu analiz ediyoruz. Örneğin Avusturya'nın Fransa karşısında aldığı sürpriz galibiyetin nasıl bir etkisi oldu? Federasyonlar pazarlama ve sponsorluk değerlerini değerlendirerek bir sonraki maçlar ve turnuvalar için dersler çıkarmak ve kendi medya performanslarında gerekli değişiklikleri yapabilmek istiyor.
Şimdi verileri daha derinlemesine inceleyelim. Analizlerinize göre hangi Avrupa ülkelerinin futbol federasyonları başı çekiyor?
Mario Leo: Bu konuda bir ayrım yapmak zorundasınız. Bir yanda İngiltere, Fransa, Almanya ve İspanya'nın yanı sıra Cristiano Ronaldo'lu Portekiz gibi çok sayıda takipçisi olan büyük ülkeler var. Diğer yanda ise Polonya ve İskoçya gibi duygusal açıdan ilham verici ve etkileşim oranları inanılmaz derecede yüksek takımlar var. Etkileşimin önemi giderek artıyor, bu nedenle bu federasyonlar da övgüyü ve en iyiler arasında anılmayı hak ediyor. Futbol genel olarak sosyal medyada öncü konumda ve bu Cebelitarık ve San Marino gibi küçük ülkeler için de geçerli.
Daha küçük federasyonların sosyal medyada başarılı olduğundan ve büyük rakamlara ulaştığından bahsettiniz. Peki bu küçük federasyonların büyük federasyonların sosyal medya profilleri arasında kaybolmamaları için başarı formülleri tam olarak nedir?
Mario Leo: Bu öncelikle toplumun futbola olan ilgisinden kaynaklanıyor. Polonya ve Romanya gibi ülkelerde ulusal gurur çok öne çıkıyor, diğer ülkelerde ise daha az. Ancak futbol aynı zamanda dünyanın en popüler sporu ve bu nedenle dijital dünyada her zaman büyük yankı uyandırıyor. Sosyal medya, çeşitli fikir akımlarını çoğaltan büyük bir duyarlılık yaratıcısıdır. Özellikle büyük olaylarla bağlantılı olarak, sosyal platformlar sevincin yanı sıra
hayal kırıklığının da ifade edildiği bir kanaldır. Uzatmalarda yenen bir gol, kıyısına kadar gelinmiş bir galibiyeti mahvedebilir. Bu hayal kırıklığı daha sonra federasyona ve oyunculara yönelir. Burada hayal kırıklığının ön plana çıkmaması için iletişimde doğru adımların atılması önemlidir. Ancak soruya geri dönecek olursak: Daha küçük federasyonların, özellikle yaratıcı ve özgün oldukları takdirde, öne çıkma şansları yüksektir. Örneğin takım kampına, belki biraz da oyuncuların özel hayatlarına dair içgörüler gibi. Ve bir dereceye kadar, rol modellere de bağlı. Belçika dünya çapında tanınan futbolcular yetiştirmeyi başardı: Thibaut Courtois, Kevin De Bruyne, Romelu Lukaku. Bu oyuncular federasyonun iletişiminde rol alırsa, ilgili herkes - oyuncular, federasyon, taraftarlar ve sponsorlar - bundan büyük fayda sağlayabilir. Belçika'da dikkat çeken başka bir şey daha var.
Nedir bu?
Flaman ve Valonlar pek çok konuda aynı fikirde değiller ama konu futbola geldiğinde - milli takımlarını desteklemek söz konusu olduğunda - birlik oluyorlar. Avrupa'da eşi benzeri olmayan bu durum, futbolun iyi bir iletişimle birleştiğinde yaratabileceği etkiyi görmek açısından oldukça önemli.
Result Sports geçmişteki büyük futbol etkinlikleri için kapsamlı veri analizleri hazırlamıştı. O zamanki analizlerinize sportif başarının etkisini de dahil ettiniz mi? Eğerettiyseniz, sportif ve dijital başarı arasındaki etkileşime dair ne gibi içgörüler paylaşabilirsiniz?
Mario Leo: Evet, bu konuyu Ocak ayında Afrika Kupası'nda gözlemledik. Özel sonuçlar ve olaylarla ortaya çıkan sürpriz etkiler her zaman vardır. Sosyal medya kesinlikle planlanabilir, ancak bu kısa vadeli etkiler - Avrupa ve Dünya Kupaları burada mükemmel örneklerdir - sık sık gerçekleşir. Avusturyalı forvet Michael Gregoritsch Fransa'ya karşı ilk grup maçında hat- trick yaptığında, on milyonlarca kullanıcı onun sosyal medya profilini arar. Bu kişilerin büyük bir kısmı daha sonra takipçi olarak kalacaktır. Şansı yaver giderse, birkaç günlüğüne Google Trends'te de yer alır. Bir başka örnek de transferler: David Alaba'nın Bayern Münih'ten Real Madrid'e transferinden kısa bir süre önce Instagram'da yaklaşık 2 milyon takipçisi vardı. Transferden birkaç gün sonra ise 6 milyona ulaşmıştı. Bugün, bu kulüp değişikliğinden yaklaşık üç yıl sonra, 15 milyon kişi onu takip ediyor. Bu da Real Madrid'in diğer büyük kulüplere kıyasla ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Real burada tamamen farklı bir kulvarda.
Real Madrid demişken: Cristiano Ronaldo'nun Real Madrid'den Juventus'a transferinde Juventus'a dijital potansiyel konusunda danışmanlık yaptınız. Bu deneyimi 2020 tarihli kitabınız "Ronaldo'yu Satın Al "da belgelediniz. CR7 muhtemelen Portekiz formasıyla son büyük turnuvasını oynuyor. Ama sosyal medyada hala 1 numara mı?
Mario Leo: Evet, açık ara bir numara. Hayatını sosyal medya profillerinde 900 milyondan fazla kişiyle paylaşan ilk sporcu. Kylian Mbappe Avrupa Şampiyonası’nda yer alan tüm oyuncular arasında ikinci sırada. Toni Kroos ise 80 milyon takipçisiyle oldukça geride kalmış durumda. Ronaldo, Kroos, Luka Modric, Robert Lewandowski, Marco Reus, Thomas Müller ve Pepe ile birlikte 30 yaş üstü yedi oyuncunun ilk 10'da temsil edilmesi de ilginç. Bir kez daha, insanların sosyal medyada aradıkları şeyin rol modeller ve başarı hikayeleri olduğunu görüyoruz.
Sizce turnuvada hangi oyuncular hem sportif hem de dijital anlamda bir atılım yapacak? Sizce özellikle kimlerin takipçi ve etkileşim sayılarını artırma olasılığı yüksek?
Mario Leo: Birkaç gün önce Premier Lig'in en iyi oyuncusu seçilen ve Avrupa Futbol Şampiyonası’nda İngiltere’nin önemli bir parçası olacak olan Phil Foden hem sahada hem de sosyal medyada sansasyon yaratabilir. Şu anda turnuvada forma giyecek oyuncuların sosyal medya sıralamasında 20. sırada yer alıyor. Hala gelişme kaydetmesi gerekiyor ve kanallarında büyük bir gelişme göreceğimizden eminim. Bir İngiliz olarak, İngiliz Milli Takımı’nın medya cazibesinden de büyük ölçüde faydalanabilir. Biraz daha küçük ölçekte, Alman Aleksandar Pavlovic de adını ve markasını sosyal medyada güçlendirmek için büyük bir potansiyele sahip. Aynı şey Sırp Lazar Samardzic için de geçerli. Önemli olan oyuncunun fark yaratabilmesi. Topluluğa iyi uyum sağlayan bir oyuncunun sosyal medyada tavan yapması pek olası değildir. Fark yaratan bir oyuncu olduğunda, medyada güçlü bir şekilde yer alma potansiyeli çok daha yüksektir.
Sosyal medyanın, sosyal medyaya henüz tam olarak aşina olmayan gençler üzerindeki psikolojik etkisi de son yıllarda gündemde olan bir konu. Özellikle yeni nesil futbolcular maçlardan sonra soyunma odasında hemen akıllı telefonlarına bakmakla suçlanıyor. Siz bu gelişmeyi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Mario Leo: Ben olsam genelleme yapmazdım. Soyunma odasında pek çok oyuncunun elinde akıllı telefon olsa da bu herkesin sosyal medyada olduğu anlamına gelmiyor. Özel mesajlar ve tebrikler genellikle yanıtlanır. Ancak ben farklı bir sorun görüyorum.
Ne gibi bir sorun?
Başarılı olduğunuzda sosyal medya harikadır. Bir sürü tebrik alırsınız, her şey harikadır. Ancak, çok az sayıda oyuncu başarılı olmadıklarında sosyal medyayı nasıl kullanabilecekleri konusunda ciddi şekilde düşünüyor. Bu konuya çok hassas bir şekilde yaklaşılması gerekiyor. Sadece profesyonellerle değil, akademilerde ve genç takımlarda çok daha erken yaşlarda. Sporculara henüz gençken markalarını oluşturma fırsatı veriliyor, ancak sadece çok azı profesyonel seviyeye ulaşabiliyor. Sonuç olarak, uzun yıllar boyunca çoğu oyuncunun yerine getiremeyeceği beklentiler oluşuyor. Bu düşüş son derece acımasızdır. Medya eğitimi ve marka inşası büyük bir dikkatle, ancak tutarlı ve sürdürülebilir bir şekilde yürütülmeli, böylece oyunculara daha kötü dönemlerde bile medyada hayatta kalmak için ihtiyaç duydukları araçlar sağlanmalıdır.
Bu potansiyel tehlikelerin ve zorlukların bilincinde olarak bunları aşmaya çalışan futbolcular var mı? Eğer varsa, bu nasıl başarılabilir?
Mario Leo: Soyunma odası çok önemli. Bu sosyal medyayı yasaklamak anlamına gelmiyor. Aksine, takımı önceliklendirmekle ilgili. Kaptanın maçtan 5 saat önce ve sonra tüm akıllı telefonları toplaması neden mümkün olmasın? Böylece hem dikkat dağılmaz hem de oyuna tam konsantrasyon sağlanır. Araştırmalar, dikkat dağınıklığının ve buna bağlı dopamin dalgalanmalarının maç sırasındaki hata oranını etkileyebileceğini göstermiştir. Sadece şunu tekrar edebilirim: farkındalık son derece önemlidir.
Şimdi geleceğe bir göz atalım: Önümüzdeki 5 yıla hangi sosyal medya platformu hakim olacak?
Mario Leo: Şu anda popüler olan platformların önümüzdeki üç ila beş yıl içinde de hakimiyetlerini sürdüreceklerini düşünüyorum. Özellikle de büyük toplulukların ilgisini çekenler. Ancak geçmişte Google+ gibi örneklerde bazı platformların ortadan kaybolduğunu da gördük. Ama esas olarak iş modeli nedeniyle yok oluyorlar. Bu nedenle örneğin Meta'nın önümüzdeki yıllarda da çevrimiçi bir platform olarak var olacağına inanıyorum. Meta'nın tüm platformlarına yayılmış yaklaşık 4 milyar takipçisi o kadar güçlü bir topluluk ki piyasadan çekilmeleri fiilen imkansız. Kısacası: Meta, Facebook, Instagram, Threads vb. ile birlikte en iyi oyuncu olmaya devam edecek. TikTok konusunda ise bekleyip görmemiz gerekecek. Son dört ya da beş yıl çok iyi geçti, ancak platformun büyümesi şu anda yavaşlıyor. Buna ek olarak, ABD'nin ardından, TikTok şimdi Avrupa'da da çok eleştirel bir şekilde inceleniyor. Sosyal medya platformlarının, özellikle de TikTok'un yarattığı bağımlılık riskini araştıran önemli çalışmalar var. AB'nin TikTok'un yanı sıra diğer sosyal medya platformlarının tüketimini günde belirli bir saatle sınırlayan bir düzenleme yayınlayacağını tahmin edebiliyorum. TikTok'un potansiyelini daha doğru değerlendirmek için bunun yakından izlenmesi gerekiyor. Üçüncü oyuncu, YouTube ve arama ile muhtemelen en çeşitli portföye sahip olan Google. Twitch ile Amazon ve LinkedIn ve Skype ile Microsoft, üç büyüklerin arasına girmeye çalışacak. Ancak bugünden bakıldığında bakıldığında daha gidilecek çok yolları var.
