Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nilgün Lütfiye Sayıl, özellikle dolgu ve alüvyon alanlarda yapılan yapılaşmanın deprem şiddetinin daha fazla hissedilmesine neden olduğunu belirterek, önemli uyarılarda bulundu.
Trabzon’da Son Depremler ve Karadeniz Fayı
6 Ocak ve 9 Ocak tarihlerinde Trabzon açıklarında meydana gelen 2.5 ve 3.3 büyüklüğündeki depremler, KTÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü deprem kayıt istasyonunda da kaydedildi. Prof. Dr. Sayıl, bu depremlerin Karadeniz Bölgesi’nin deprem aktivitesinin tamamen pasif olmadığını bir kez daha gösterdiğini ifade etti:
❝Karadeniz fayı, Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) kadar aktif olmasa da zaman zaman deprem üretebilmektedir. Özellikle sahil kesimindeki gevşek zeminlerde ve dolgu alanlarda depremler daha şiddetli hissedilmektedir.❞
Dolgu Alanlarında Deprem Riski Daha Yüksek
Trabzon’un deprem tehlike haritasına göre düşük riskli bir bölgede olduğunu belirten Prof. Dr. Sayıl, dolgu ve alüvyon alanlardaki yapılaşmanın riskleri artırdığını vurguladı:
❝Trabzon'un yer ivmesi değerleri düşük tehlike kategorisindedir (0.2g). Ancak gevşek zeminler ve dolgu alanlarda bu değerler büyüyerek depremin şiddetini artırabilir.❞
Yapılaşmaya Yönelik Öneriler
Prof. Dr. Sayıl, Trabzon’da sahil kesiminde artan dolgu alanı yapılaşmalarına dikkat çekerek, risklerin azaltılması için şu önerilerde bulundu:
- Mikro bölgeleme çalışmaları: Yerel yönetimler, deprem riski taşıyan bölgeleri ve binaları belirlemek için detaylı mikro bölgeleme çalışmaları yapmalıdır.
- Kentsel dönüşüm: Riskli binalar belirlenerek güçlendirme ve kentsel dönüşüm projeleri hızla uygulanmalıdır.
- Yapı güvenliği: Sahil kesimi ve dolgu alanlarındaki yapıların güvenliği detaylı bir şekilde sorgulanmalıdır.
Geçmişteki Örnekler ve Bölgenin Deprem Aktivitesi
Trabzon’da Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde gerçekleşen büyük depremler, şehrin depremleri hissedebileceğini ortaya koyuyor. 1939 Erzincan Depremi’nde Trabzon’da yaşanan hasar, bu tehlikenin somut bir örneği. Ayrıca Karadeniz’de meydana gelen 1968 Bartın Depremi (6.5 büyüklüğünde) ve 2012 Gürcistan açıklarındaki deprem (5.8 büyüklüğünde) bölgenin tamamen pasif bir deprem bölgesi olmadığını gösteriyor.
Sonuç: Trabzon’da Yapılaşmaya Dikkat
Trabzon’da artan yapılaşmanın deprem etkilerini daha da şiddetli hale getirebileceğine dikkat çeken uzmanlar, sahil kesimlerindeki dolgu alanlarında yapı stoklarının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Bu kapsamda, kentsel dönüşüm ve yapı güvenliği konularında daha etkin adımlar atılması gerektiği belirtiliyor.
