Azerbaycan nüfuzunu Güney Kafkasya'nın ötesine taşıyor. Bakü ile Ankara arasında önemli bir köprü kuruluyor. İşte, Türkiye-Azerbaycan işbirliğinin detayları!
Bakü'nün, kitlesel yolsuzluk ve insan hakları ihlallerinin damgasını vurduğu bölgesel bir durgunluk olarak görüldüğü günler geride kaldı. Merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in kurduğu siyasi klan hâlâ iktidarda olmasına ve insan hakları ihlalleri gibi yolsuzlukların da yaygın olmasına rağmen, Bakü haberlerde yer aldığında artık öncelikli olarak bu konularla ilgili değil.
Günümüz Azerbaycan'ı, Güney Kafkasya'nın ötesinde enerji ve jeopolitikte önemli bir oyuncu olma yolunda önemli bir bölgesel aktördür.
Hem ekonomik hem de askeri güce sahip olan Bakü, şu anda bölgede köklü bir jeopolitik dönüşüme öncülük ediyor. Yükselişi, iki ana varlığının (konum ve hidrokarbon (petrol ve gaz) zenginliği) ustaca kullanılmasıyla sağlandı. Her ikisi de hiçbir anlamda yeni olmasa da, her ikisinin de değeri Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşıyla büyük ölçüde arttı.
Türk hidrokarbon bağı
Hidrokarbon zenginliğinin öyküsü, Azerbaycan'ın Hazar Havzası'ndan petrol ve doğalgazı Rusya'yı geçmeden Avrupa'ya taşımak üzere boru hatları inşa eden ilk ülke olduğu 2006 yılında gündeme geldi. Jeopolitik açıdan önemli olmasına rağmen, yakın zamana kadar ekonomik önemi çok azdı. Ukrayna'daki savaşın etkisi, Rusya'nın Avrupa'ya gaz satışında muhtemelen kalıcı olacak bir kesintiye yol açtı. Bu boşluğu Türkiye ile sıkı işbirliği içinde Azerbaycan kapatıyor.
İkisi birlikte, artık Avrupa'ya giden hidrokarbonların (en önemlisi de gazın) ana kanalı haline gelebilecek bir dizi boru hattı inşa etti. Güney Gaz Koridoru olarak bilinen bu koridor, gazı Bakü'den Erzurum'a Türkiye'ye taşıyan Güney Kafkasya boru hattıyla başlıyor. Daha sonra Türkiye'yi geçerek güneydoğu Avrupa'ya uzanan Trans-Anadolu boru hattıyla devam ediyor ve burada Trans-Adriyatik boru hattıyla İtalya'ya bağlanıyor.
Avrupa, bu rota üzerinden gaz akışını artırmak için Azerbaycan'a kur yapmakla meşgul. Türkiye buna ulaştırma kapasitesini artırma planlarıyla yanıt veriyor ve Türkmenistan nihayet Trans-Hazar boru hattı inşa etme planlarına devam edebileceğini öne sürdü. Devasa Türkmen gaz rezervleri genişletilmiş Azeri-Türk ulaşım ağına aktarılabilirse, Avrasya gaz pazarları yeni bir boyut kazanacaktır.
